Caïro in het bijzonder

Caïro (Arabisch: Al-Qāhira), de hoofdstad van Egypte, is de grootste stad in Afrika en het intellectuele centrum van de Arabische wereld. De stad is redelijk jong (in 1969 vierde de stad haar 1000-jarig bestaan) in vergelijking met andere steden in Egypte zoals Alexandrië in het noorden of Luxor in het zuiden.

De stad ligt op de plaats waar het Nijldal overgaat in de Nijldelta.  Deze belangrijke ligging was in het verleden ook reden om hier steden te vestigen; de zogenaamde voorlopers van de stad Caïro.

 

VOORLOPERS CAÏRO

Prehistorische sporen van oude steden

Ten zuiden van Caïro zijn sporen van steden gevonden van ± 5000 v. Chr. Tegenwoordig zijn deze gebieden de zuidelijke voorsteden van het huidige Caïro (El Ma’adi en Helwan).

De stad Memphis

In het Oude Egypte was Memphis de hoofdstad en residentie van de farao’s, gelegen aan de westelijke Nijloever ten zuiden van het huidige Caïro. De stad is rond 3000 v. Chr. gesticht door koning Menes, de 1^e koning van Egypte volgens de dynastieke ranglijst. Deze koning verenigde de twee rijken Opper- en Neder-Egypte met elkaar.

Het woestijngebied van Saqqara (het openluchtmuseum van Egypte) en het archeologische gebied van Mit Rahina behoren tot de oude stad Memphis.

De stad On

Het oude centrum van de zonnecultus in de tijd van de farao’s lag ten noordoosten van het huidige Caïro. Later hebben de Grieken hier de stad Heliopolis gesticht. Begin 20^e eeuw werd onder impuls van de Belgische baron Edouard Empain een mooie woonwijk gebouwd naar Europese maatstaven.  Wat overgebleven is van de Griekse stad Heliopolis zijn slechts een paar zuilen.

De Grieks-Romeinse stad Babylon

Niet te verwarren met de stad Babylon in Irak. Rond 30 v. Chr. vestigden de Romeinen hier hun garnizoenen omcirkeld door muren. Een gedeelte van de stadsmuren van Babylon is nog steeds zichtbaar.

Binnen deze vesting bouwden de Kopten (christenen) hun kerken en kloosters. Tegenwoordig heet dit gebied Koptisch Caïro of Oud-Caïro.

In het jaar 641 n. Chr. versloeg de Arabisch-islamitische commandant Amr Ibn al’As hier het Byzantijnse leger en veroverde daarmee Egypte. Zijn leger ‘kampeerde’ iets ten noorden van Babylon waar de nieuwe stad Foestat (= kamp of tent) werd gesticht. In het jaar 1168 hebben de Fatimiden de stad Foestat totaal afgebrand ter verdediging tegen de kruisvaarders.

de stad Al-Qata’i (868-905 na Chr.)

De Turkse gouverneur Ahmed Ibn Toeloen bevrijdde Egypte en stichtte de Toeloenistische dynastie en zijn stad Qata’i. ten noorden van Foestat.

De stad Al-Qata’i is later weer door de Abbassieten vernield; wat overbleef van de stad was de Ahmed Ibn Toeloen-moskee.

Fatimidisch Caïro (Al-Qāhira) is het beginsel van het huidige Caïro.

De Fatimiden (969-1171) veroverden Egypte; hun commandant Gohar stichtte de stad Caïro en omcirkelde deze met muren, voorzien van poorten (ten minste 10).  Binnen deze muren werden prachtige paleizen, huizen en bazaars (Khan al-Khalili)  gebouwd. De stad was bedoeld voor de kalief en zijn families, aanhangers en soldaten, de rest van de bevolking woonde in Foestat.

Men meent dat de naam Al-Qāhira (letterlijk ‘de Zegenrijke) het Arabische woord is voor de planeet Mars, die in die tijd aan de hemel zichtbaar was. De pracht en de praal van de nieuwe stad en de verhalen over de rijke mensen die daar woonden waren misschien inspiratie voor  fabels en mysteries (verhalen van duizend en een nacht). De stad was symbool van de hemel op aarde. Om die reden had Caïro de betiteling ‘de moeder van de wereld’.

Islamistisch Caïro groeit

Na de Fatimidische periode kwam commandant Salah ad-Din Yoessoef bin Ajjoeb (Saladin) (1171 na Chr.) en stelde de deuren van het Fatimidisch Caïro open voor het gewone volk. Hij bouwde de Citadel o.a. ter verdediging van Caïro tegen de kruisvaarders.

De Mammelukken breidden van 1250-1517 na Chr. de Islamistische stad Caïro verder uit met hun prachtige monumenten, mausoleums en moskeeën.

N.B. In de loop der eeuwen is Caïro vaak geteisterd door aardbevingen. Daardoor stortten oude monumenten in. Men vond het handiger om het oude materiaal van de ingestorte gebouwen te gebruiken voor nieuwbouw. Dat was zeer gebruikelijk in zowel de faraonische tijd als later in de middeleeuwen. Een voorbeeld hiervan zijn de prachtige Mamelukse  moskeeën en monumenten. Een deel van het bouwmateriaal was afkomstig van  Fatimidische paleizen, Koptische basilica en Faraonische zuilen.

Modern (centrum) Caïro

Isma’il Pasha (de kleinzoon van Mohammed Ali) studeerde in Parijs. Hij hield heel veel van luxe en was onder de indruk van de Franse bouwstijl. Hij bouwde vanaf de zijkant van Fatamidisch Caïro tot aan de westelijke oever van de Nijl een soort Parijs in het klein. Tevens gaf hij opdracht aan de Franse ingenieur Graaf Ferdinand de Lesseps voor het graven van het Suezkanaal. Voor de opening van het Suezkanaal liet hij een prachtig, grotendeels houten, operagebouw bouwen, dat in 1971 totaal afbrandde. Zeventien jaar later is dit gebouw vervangen door het Caïro Opera House op het Nijleiland El-Gezirah.

 

Caïro van nu

Tot halverwege de 20^e eeuw bestond Caïro uit drie grote gebieden: Koptisch (oud) Caïro, middeleeuws Caïro (incl. het Fatimidische deel) en modern (centrum) Caïro.  Het huidige Caïro groeit enorm; provincies in het noorden en het zuiden smelten samen met Caïro, evenals wijken als Heliopolis en Nasr city. Hetzelfde gebeurt met veel landbouwgebieden rondom de stad. Tegenwoordig worden zelfs nieuwe steden 30 à 50 kilometer van Caïro in de woestijn gebouwd. Een aantal jaren later smelten ook deze steden samen met Caïro. Hoever kan dit nog blijven doorgaan is de vraag?

Het aantal inwoners van Caïro wordt geschat op 20 miljoen inwoners, maar dit kan niet met zekerheid worden bevestigd. Dit heeft o.a. te maken met de wijze van registreren; in de geboortestad en niet zoals bij ons in de woonplaats.

BEZIENSWAARDIGHEDEN IN EN ROND CAÏRO

Piramidegebied van Gizeh met de Sfinx

Archeologisch gebied van Saqqarra en Mit Rahina te Memphis

Piramidegebied van Dasjoer

Piramidegebied van Abusir

Egyptische Museum bij het Tahrirplein

Oud Caïro met o.a.

♦ Koptische wijk met o.a. de Hangende Kerk en nonnenklooster Abu Sefein

♦ Joodse synagoge Ben Ezra

♦ Koptisch museum

♦ 1^e moskee van Caïro: Amr Ibn al’As

♦ bezoekjes aan aardewerkateliers te Foestat

 

Islamitisch (middeleeuws) Caïro met o.a.

♦ Citadel met als hoogtepunt de moskee van Mohammed Ali

♦ museum van Islamitisch Kunst

♦ een aantal bijzondere moskeeën met verschillende bouwstijlen en bouwperioden, zoals moskee van Al Rifai, moskee van Sultan Hassan en de Ibn Toeloen-moskee.

♦ Fatimidisch Caïro met haar muren en poorten

♦ Suqs (markten) zoals de tentenmarkt (het patchwork gebied) en de bekende Khan al-Khalilly

Centrum Caïro aan de oostelijke Nijloever met o.a.

♦ Egyptisch Museum

♦ Garden City-wijk; begin 20^e eeuw aangelegd door de Engelsen, met o.a. Grey Pillars-gebouw, het hoofdkwartier van het Engelse leger tijdens WO II

♦ Spoorwegmuseum op het Ramsesplein

♦ Abdeen-paleis, een van de voormalige koninklijke paleizen

♦ Nationaal postmuseum op het Atabaplein

♦ Poppentheater op het Atabaplein

Eiland El-Gezirah met o.a.

♦ Operacomplex met daarnaast het Nationaal Museum van Egyptische Moderne Kunst

♦ Caïro Tower voor panorama over Caïro en o.a. de piramide gebieden

♦ El-Zamalek-wijk met o.a. kunstcentra, bibliotheek van Caïro, woonboten en het Mariott hotel. Hier logeerde

keizer Napoleon III en zijn vrouw keizerin Eugénie tijdens de opening van het Suezkanaal

♦ Mahmout Mokhtar museum

Mokhtar was een van de belangrijkste beeldhouwers van Egypte van de vorige eeuw en wereldberoemd. Zijn prachtige werk verbeeldt de opstandsbeweging  van Egypte in zijn tijd. Mokhtar gaf ook een nieuwe dimensie aan de oude Egyptische goden en symbolen  zoals Isis en de volksmythe ‘De Nijlbruid’.

 

Eiland El-Rhoda met o.a.

♦ Manial-paleis (voormalig koninklijke residentie)

♦ Nilometer op de zuidelijke punt van het eiland El-Rhoda

♦ museum van de legendarische zangeres Um Khalsoem

 

 

 

Centrum Caïro aan de westelijke Nijloever

♦ museum van Mahmoud Khalil (oud politicus en kunstverzamelaar) met een prachtige collectie van schilderijen o.a. van Vincent van Gogh.

♦ Landbouwmuseum (meer dan tien gebouwen)

Een essentiële factor in het overleven van de Egyptische beschaving was de irrigatie van een landbouwgebied rond de Nijl. Landbouw betekent immers stabiliteit en bestaan en bindt inwoners aan hun land.

Dit museum toont hoe de Egyptenaren leefden met elkaar en met hun omgeving, hoe ze geloofden in bovenaardse krachten, hoe ze dieren en planten en natuurverschijnselen vergoddelijkten, hoe ze hun dagelijks leven leidden zoals  kleding maken, feesten, trouwen, vissen, brood maken, zaaien en oogsten, etc. Kortom dit museum vertelt niet alleen over landbouw als vak, maar ook over landbouw als beschaving van het land Egypte.

Nog steeds drijven de hoeveelheid Nijlwater en de vergroting van de landbouwgebieden de politiek van Egypte. Denk aan hoe de ambitie van Egypte om de Hoge Dam in Aswan te bouwen in de jaren ’50 tot de Suez-oorlog leidde. Landen zoals Groot Brittannië, Frankrijk, Israël, Verenigde Staten en de Sovjet Unie speelden in deze oorlog een belangrijke rol; dit was wereldnieuws, waarbij een nieuw tijdperk werd ingeluid.

Tegenwoordig is de zorg om het waterpeil van de Nijl in Egypte ten gevolge van de bouw van El Nahdadam in Ethiopië een van de belangrijke issues van de Egyptische buitenlandse politiek.

Heliopolis wijk

♦ Qasr Baron (Hindu-tempel stijl) gebouwd in 1910 als residentie voor baron Edouard Empain

♦ Basiliek, in Byzantijnse stijl, waar de baron en zijn familie zijn begraven

♦ Uruba paleis, voormalig Heliopolis hotel, en tegenwoordig de residentie van de Egyptische president

Museum van John Gayer Anderson

Gayer was een Britse officier, die rond de jaren ’30 in  Caïro woonde. Hij heeft twee naast elkaar gelegen huizen, uit de 16^e en 17^e eeuw, gerestaureerd. De huizen hebben

een prachtige houten luiken (mashrabia), marmer inlegwerk en een magische indeling. Anderson heeft heel veel voorwerpen en kunst toegevoegd aan het interieur.

Mukattemberg

Een verrassend gebied.

El Kanater (=Nijldammen)

Deze dammen bevinden zich op de plaats waar de Nijl zich vertakt om de toevoer van het water van de Nijl naar de Nijldelta te regelen. Mohammed Ali begon met de bouw van de dammen in 1834; de Britse ingenieur Colin Scott-Moncnieff voltooide ze in 1883.

Paleis van Mohammed Ali te Shubra el Kheima

Vragen ??  Neem contact op via 030- 23 675 23 / 0627464723  of via info@samira-utrecht.nl